De kunst van kunst verzamelen

Afgelopen zaterdag was ik bij de lezing van Bob Kovel in het Pop-up Museum Smaak. Museum Smaak is ingericht met kunst die door 9 senioren is gekozen. Bob heeft hen geholpen met het inrichten van de tentoonstelling. Hij is zelf beeldend kunstenaar en verzamelaar van kunst, vooral van tekeningen. Van Bob leerde ik een aantal wetenswaardigheden over kunstverzamelaars.

Hoe herken je een kunstverzamelaar?

De eerste vraag is: waarom kopen mensen kunst? Meestal omdat je het mooi vindt of 'om de heb', soms om anderen te laten zien dat jij smaak hebt of omdat je denkt dat het een goede investering is. Volgens Bob zijn er drie soorten verzamelaars. Het begint bij: leuk voor boven de bank. Herkenbaar: het kunst werk moet een passen in de kleurstelling en stijl van het huis. Dan heb je de Gewone Verzamelaar: die koopt kunst die hij zelf mooi vindt, is kritisch op de kwaliteit, heeft een vol huis, maar het is nog te overzien. De overtreffende trap is de Gepassioneerde Verzamelaar: het huis is vol, delen van de collectie hangen bij vrienden en kennissen of is opgeslagen. Hij /zij past voortdurend de collectie aan door het één in te wisselen door een mooier, passender exemplaar.

Hoe herken je zo iemand? Het beeld dat Bob schetste vond ik grappig:

De Gepassioneerde Verzamelaar ziet een werk, valt stil, er verschijnt zweet op het voorhoofd, de handen trillen. 'Kunnen we dan nog op vakantie? Nouja, dan gaan we dit jaar het huis eens goed opruimen en niet op vakantie, we zijn drie jaar geleden ook al op wintersport geweest....' je hoort het ze denken. Voor onze kunsthandel zijn dat natuurlijk de beste klanten, met wie we de meest interessante gesprekken voeren. Ben je ermee getrouwd, dan kan het iets minder leuk zijn. Wat ik vaak heb meegemaakt is dat de één (meestal de man) Verzamelaar is en het liefst alles van een bepaalde kunstenaar wil kopen. Hoera! denken wij dan.

De ander is de tegendruk waardoor er alleen echt bijzonder werk aan de collectie wordt toegevoegd. Zo'n kritische noot is op termijn essentieel en voorkomt impulsaankopen waar je later spijt van hebt. De verkoop die volgt uit een bezichtiging met veel discussie , heen en weer geloop en getuur is ook voor ons het meest bevredigend. Dan weet je zeker dat je iemand echt een plezier heeft van de aankoop.

Winst op kunst of liefde voor kunstenaars

Bob gaf ook een interessante overzicht hoe mensen vervolgens omgaan met hun verzameling. Uiteraard houdt dat direct verband met de reden waarom je kunst koopt. Maar het heeft wel gevolgen voor de beschikbaarheid van de kunst. Bob liet ons twee schilderijen zien. Marilyn Monroe door Andy Warhol en Mona Lisa van Leonardo da Vinci. De eerste (een bijzondere versie) is onlangs voor veel geld verkocht maar niemand weet aan wie en waar het nu is. De tweede hangt in het Louvre, onder maximum security zodat je er niet dichtbij kan komen om het echt kunnen bewonderen. Twee voorbeelden van schilderijen die zo geliefd zijn dat ze niet meer bereikbaar zijn.

Daarna een aantal voorbeelden van mensen en families die kunst verzamelen. De één vooral om er winst mee te maken en de ander om kunstenaars te ondersteunen en weer een ander vanuit de behoefte om zelf kunst te scheppen en om zich heen te hebben. Inspirerend zijn Herb en Dorothy Vogel: een postbeambte en bibliothecaresse wiens hele leven in het teken stond van moderne kunst en kunstenaars. Hun waardevolle collectie hebben ze aan musea gegeven, zonder enige restrictie, gewoon om ervoor te zorgen dat anderen het kunnen zien.

Ook leuk zijn de particuliere musea, opgericht door mensen die daarvoor de middelen hebben. Fondation Louis Vuitton die een fantastisch gebouw laat ontwerpen en hedendaagse kunst ondersteunt, de Draiflessen collectie van de familie Brenninkmeijer en natuurlijk het Krüller-Müller museum.

Verzameling van Smaak

Is het een noodzakelijke voorwaarden om iets in eigendom te hebben, om het toch tot je eigen verzameling te rekenen? Ik denk het niet. De negen inrichters van het Smaak Museum laten ons hun verzameling zien. Een verzameling over een onderwerp dat hen aangaat. Bijvoorbeeld Het Kind en zijn dromen, (Jan Bijpost) of Kleur/Vorm/Structuur ((Gertruda Pansa-Baumgartner). In de hele maand oktober kan je iedere hun verzameling bekijken en met hen en anderen over de verzamelingen praten. Ik hoop je daar te zien!

Het Pop-up Museum Smaak is iedere dag van 10.00 tot 17.00 geopend in het Pieters en Bloklands Gasthuis, Achter Davidshof 1 (achter het gemeentehuis). Er zijn leuke lezingen en workshops: www.stichtingsmaak.nl.

Via deze link kom je op de site van Bob Kovel aanrader!

Meer informatie over Herb en Dorothy Vogel: https://www.pbs.org/independentlens/herb-and-dorothy/film.html

De afbeelding bij deze blog is: Marilyn, Grey and Pink, een zeefdruk van Andy Warhol:

Jacqueline Nijland-Potter schrijft over de belevenissen in de kunsthandel van Dert Nijland Fine Arts. Haar echtgenoot Dert Nijland adviseert over kunst en koopt de kunst in. Door samen de inkopen te beschrijven en achtergrond-informatie van de kunstwerken en over de kunstenaars te zoeken, leert Jacqueline steeds meer over kunst.