Over kunst moet je twisten

Mijn voornemen voor 2016 is om de stilte in de musea en galerieën te verbreken Om met jou en met Jan en Alleman flink te twisten over smaak en over kunst. Naar welke tentoonstelling gaan wij in 2016?

Kunst moet je proeven

Jaap Broersma bracht mij op dit idee. Jaap is kunstenaar en filosoof en nog veel meer. Voor Stichting Smaak leidde hij het kunstdebat* waarbij hij de vergelijking maakte tussen lekker eten en kunst kijken. Voor beiden geldt dat je veel smaken moet proberen en hoe meer je probeert, des te beter je proeft. En daarbij hoort ook dat je met anderen bespreekt wat je proeft, dat je leert te benoemen wat de smaken zijn en waar ze op lijken. Wat maakt deze risotto zo lekker en waarom is de hutspot minder goed gelukt dan die van vorige maand? Best lastig: beschrijven wat je proeft, waarom je het lekker vindt en wat het nog lekkerder kan maken

Het is te stil in musea en galerieën

In musea is het meestal stil. Dat lijkt zo te horen. Je staat voor een werk, kijkt ernaar en loopt naar het volgende werk. Andere mensen in het museum doen dat ook. Ben je samen met iemand, dan fluister je af en toe met elkaar als je iets heel erg mooi, eng, lelijk vindt. Wel zachtjes, want anders hebben anderen er last van. Stel je voor dat jij hun mening over het werk zou beïnvloeden…

Jammer, jammer, jammer. Stel je voor dat er voor ieder kunstwerk een groepje mensen staat dat hardop met elkaar praat over het werk:

‘Heb je die figuur op de achtergrond gezien?’ 'Wat maakt dat je dit mooi vindt en dat andere werk van dezelfde kunstenaar niet?’ 'Zie je dat detail: engerig precies geschilderd!' .

Dat onbekenden met elkaar over kunst praten, van elkaar leren en elkaars mening beïnvloeden. Dat een museum bedoelt is om mensen te leren kennen. Want over kunst moet je twisten, discussiëren, luid en duidelijk. In het museum en in een galerie lopen mensen rond met een mening over de kunst. Vaak weten ze interessante dingen en ze hebben in ieder geval een andere kijk op de kunst dan ik. En toch durf ik ze niet zomaar aan te spreken en met hen daarover te praten. Wat raar is, want waarom zijn we daar allemaal eigenlijk?  

In stilte van kunst genieten

Het is moeilijk onder woorden te brengen wat kunst precies met je doet. En juist daarom is het pijnlijk wanneer iemand al zijn mening over een kunstwerk in je oor tettert, terwijl jij nog bezig bent te bepalen wat je er van vindt. Ik denk dat daarom iedereen zo zachtjes doet in musea en galeries.

Kunst proeven kost tijd en aandacht. Ben je daar nog mee bezig, dan kan de mening van een ander uitermate irritant zijn. Als ik een lekkere salade wil gaan eten en Dert zegt: ‘Ga je al dat gras echt opeten?’ dan lijkt mijn salade opeens een stuk minder smakelijk. Dat is uiteraard niet de intentie van Dert, maar wel het effect van de mening van een ander.

Puzzelen en twisten over kunst in 2016

Om goed te kunnen proeven moet je een werk van meerdere kanten bekijken, van dichtbij en veraf. Puzzelen: wat zie ik hier eigenlijk; hoe is dit opgebouwd; wat is dit; hoe valt het licht; waarom heeft het deze titel…

De uitdaging is dus om wel in alle rust en stilte te proeven en te genieten van kunst en daarna samen te twisten over wat je ziet, wat het je doet, wat het is. Mijn voornemen is om dat in 2016 veel meer te gaan doen. Over onze kunstwerken en over de kunstwerken die jij mij wilt laten zien. Laten we samen tentoonstellingen bezoeken, galerieën en kunstenaars en vooral lekker twisten, puzzelen en genieten van kunst.

De afbeelding bij deze blog is werk van Henri Matisse, The Lagoon I

Het smaakdebat werd in oktober 2015 georganiseerd in het pop-up museum van Stichting Smaak: https://www.stichtingsmaak.nl/. De virtuele rondleiding is nog steeds te volgen!

Jacqueline Nijland-Potter schrijft over de belevenissen in de kunsthandel van Dert Nijland Fine Arts. Haar echtgenoot Dert Nijland adviseert over kunst en koopt de kunst in. Door samen de inkopen te beschrijven en achtergrond-informatie van de kunstwerken en over de kunstenaars te zoeken, leren we steeds meer over kunst.